Regels

"De overheid dwingt mij om buiten mijzelf te treden." Jongen, 13 jaar, weigert naar school te gaan.

Als je kind niet meer naar school wil of kan, is het voor hem of haar het belangrijkste dat je niet in paniek raakt of boos wordt (op het kind of op de school). Blijf naast hem of haar staan, benoem en erken de stress en blijf zelf rustig. Ga vervolgens op zoek naar informatie, alternatieven, creatieve oplossingen en neem vooral de tijd. Het kind heeft nog een heel leven voor zich en kan nu in jouw nabijheid leren hoe om te gaan met heftige emoties en stress veroorzaakt door derden, situaties en systemen. Daar heeft hij of zij de rest van zijn leven iets aan.

juridisch advies

Als kinderen lang ziek gemeld staan, en dus geoorloofd afwezig zijn, kan de school de GGD arts vragen om een onderzoek te doen. Als kinderen ongeoorloofd afwezig zijn, moet de school de leerplichtambtenaar informeren. Lees hier de regels bij geoorloofd ziekteverzuim.

Als je daardoor in problemen komt met school of de leerplicht ambtenaar, kun je een jurist inschakelen voor ondersteuning en advies. Er zijn juristen gespecialiseerd in onderwijs en de rechtspositie van de leerling. Bijv. Advies onderwijsrecht, Katinka Slump, Terpstra Legal.

Procedures

binnen school

Een kind dat niet meegaat in het systeem wordt al snel gezien als een probleem. En problemen moeten worden opgelost. Dat zal de insteek van de school zijn. Het kind is echter geen probleem, het heeft alleen andere onderwijsbehoeften dan de school standaard aanbiedt. Houdt dat ook je kind voor, want voor je het weet gaat het kind denken dat het kennelijk niet oké is, omdat het niet in het systeem past.

Mentor: zolang je in gesprek met de mentor het kind ruimte kunt bieden, heeft dat de voorkeur. Zo voorkom je problematisering. Vraag bijv. of het kind zelf mag kiezen welk huiswerk hij maakt, welke lessen hij nodig denkt te hebben of hij anderen zou willen helpen etc. Wees creatief en stel het voor. Nee heb je.
Zorgcoördinator: Soms is dat dezelfde persoon als de hoogbegaafdenbegeleider of de orthopedagoog. Als de mentor het niet weet of niet verder kan helpen, wordt iemand anders ingezet. Mijn zoon heeft een tijd zelfstandig gewerkt in een aparte rustige ruimte en de zorgcoördinator checkte eens per week zijn planning, zorgde dat zijn toetsen er waren, kletste wat met hem en soms speelden ze een spelletje schaak. Helaas is er nu geen geld meer voor haar positie.
Orthopedagoog: zorgt met name voor diagnose en plan van aanpak. Het is zaak zelf te bedenken wat je van die diagnose vindt. Misschien is er niets mis met je kind, maar past het gewoon niet zo goed in het systeem. Je zult niet de eerste zijn die door hulpverleners in de richting van een diagnose, zoals autisme, angststoornis of depressie, wordt gestuurd. Moe, ja dat worden deze kinderen wel. Moe, chagrijnig en onzeker. Maar dat is geen stoornis, dat is een logische reactie op een voor hen ongezonde situatie.
Passend Onderwijs: kan alternatieven aanbieden die een mentor niet kan aanbieden. Laat je informeren en maak er gebruik van, als je kind dat tenminste wil.
In het basisonderwijs is vaak ook de Intern Begeleider (IB-er) van school betrokken.
ZAT: zorg advies team. Kinderen die vaak afwezig zijn, worden besproken in het Zorg Advies Team na toestemming van ouders. In het team zitten de begeleiders van school, orthopedagoog, passend onderwijs, de GGD arts en de leerplichtambtenaar.

buiten school

Als een kind langere tijd ongeoorloofd afwezig is worden de GGD arts en de leerplichtambtenaar ingeschakeld.

GGD arts: doet onderzoek naar medische en geestelijke gesteldheid van het kind dmv korte vragenlijsten en gesprek met kind en ouder(s). De GGD arts is verbonden aan een school en informeert de school van zijn/haar bevindingen. Als je wilt dat je kind via thuisstudie verder gaat, zal de GGD arts of een onafhankelijke arts daarvoor toestemming moeten verlenen door vast te stellen dat het ivm de gezondheid van het kind niet mogelijk is regulier onderwijs te volgen.
Leerplichtambtenaar: onderzoekt de redenen van afwezigheid in een gesprek met kind en ouders. Het doel van een leerplichtambtenaar is te voorkomen dat een kind op de thuiszitterslijst komt en uiteindelijk te voorkomen dat een kind uitvalt en geen diploma haalt. Een kind komt op de thuiszitterslijst als hij of zij langer dan drie maanden thuis is. Als een kind langer dan drie maanden thuis is, maar wel op korte termijn een plan tot re-integratie heeft, is dat ook voldoende om niet op de thuiszitterslijst te komen.
- vrijstelling van onderwijs: Als blijkt dat een kind echt niet terug kan naar school kan een leerplichtambtenaar vrijstelling van onderwijs geven. Daarvoor moet het kind eerst medisch gekeurd worden door een onafhankelijke instantie. Dit onderzoek komt dus naast het onderzoek van de GGD arts.

praktijk

Wij hadden onze zoon eerst ziek gemeld toen hij niet meer naar school wilde/kon. Daarna hadden we school gemeld dat hij niet ziek was, maar vooral niet wilde/kon en we hoopten dat school daar zo op zou reageren, dat hij gemotiveerd werd toch vaker te gaan. Hij kreeg het namelijk nog steeds voor elkaar 1 tot 3 dagen per week te gaan.
Het eerste gevolg was dat we, zonder dat we daarover waren geïnformeerd, een oproep van de GGD arts kregen.
Het tweede gevolg was dat we, wederom zonder dat we daarover door school waren geïnformeerd, een oproep van de leerplichtambtenaar kregen. Omdat wij hem niet langer 'ziek' meldden, was hij geregistreerd als 'ongeoorloofd afwezig' en daarmee strafbaar. Meld je kind dus 'ziek' als hij niet wil/kan om vervelende ervaringen te voorkomen.

De brief van de leerplichtambtenaar is ernstig formeel. Schrik er niet van: "Op straffe van geldboetes en gevangenisstraf worden we gesommeerd op het gemeentehuis te komen om bij de leerplichtambtenaar verantwoording af te leggen van de afwezigheid van onze zoon. Hij moet meekomen."
Uiteindelijk bleek de leerplichtambtenaar vriendelijk en begripvoller dan de school zelf, maar mijn zoon was zo geschrokken van deze brief dat hij prompt helemaal niet meer naar die school wilde en vervolgens vier maanden thuis zat.